Ubezpieczenia komunikacyjne dzielą się na obowiązkowe i dobrowolne. Ubezpieczenie Odpowiedzialności Cywilnej (OC) należy do ubezpieczeń obowiązkowych. Żeby wyjaśnić podstawową różnicę pomiędzy tymi kategoriami, niezbędne będzie skrótowe omówienie polis dobrowolnych, a więc przede wszystkim autocasco (AC).
Regulacje prawne
Działanie polisy autocasco jest regulowane przez tzw. Ogólne Warunki Ubezpieczenia (OWU). OWU to dokument tworzony przez zakład ubezpieczeniowy, który stanowi integralną część oferowanego produktu. Zapisy OWU nie mogą przekraczać przepisów Kodeksu Cywilnego i Ustawy o Działalności Ubezpieczeniowej z 11.09.2015 r., to jednak jedyne ograniczenie, które prawo narzuca ich autorom. Dlatego też OWU różnych towarzystw różnią się między sobą.
Dokumentem regulującym działanie ubezpieczenia OC jest natomiast Ustawa o Ubezpieczeniach Obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z 22.05.2003. Umowa OC, za wyjątkiem wysokości składki, jest więc taka sama w przypadku wszystkich towarzystw.
Do najważniejszych kwestii regulowanych przez ten dokument zaliczamy: zakres ubezpieczenia, termin na wydanie decyzji, wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela i warunki, jakie muszą być spełnione, aby odszkodowanie zostało wypłacone.
Zakres ubezpieczenia
W zakresie ubezpieczenia OC, jak sama nazwa wskazuje, mieści się odpowiedzialność cywilna jego posiadacza. Oznacza to, że szkody wyrządzone nieumyślnie przez ubezpieczonego powinny zostać zrekompensowane przez wystawcę polisy, o ile nie zajdzie żadna okoliczność wyłączająca jego odpowiedzialność. Mowa tu zarówno o szkodach komunikacyjnych, gdzie uszkodzony jest pojazd, szkodach na mieniu (gdy np. samochód sprawcy wypadł z drogi i wjechał w ogrodzenie posesji poszkodowanego), jak i szkodach osobowych (gdy poszkodowany w wyniku wypadku doznał uszczerbku na zdrowiu lub zmarł).
Terminy
Zgodnie z artykułem 14 ust.1 ustawy, decyzja dotycząca roszczenia z OC powinna zostać wydana w ciągu 30 dni od zawiadomienia zakładu o szkodzie. Jeśli zakończenie likwidacji przedłuża się ponad 30 dzień (np. jeśli nie dostarczono wszystkich potrzebnych dokumentów) wówczas towarzystwo ubezpieczeniowe musi wydać decyzję w ciągu 14 dni od zakończenia tego procesu (po skompletowaniu dokumentacji). Decyzja musi jednak zostać wydana w ciągu 90 dni od zawiadomienia o szkodzie, nawet jeżeli proces likwidacji jeszcze trwa. Jeśli więc klient nie dostarczył do tego czasu wymaganych dokumentów, ubezpieczyciel ma prawo wydać decyzję odmowną.
Wyłączenia odpowiedzialności
Trzecią niezwykle istotną kwestią są wyłączenia odpowiedzialności. Zgodnie z art.38 ust.1 omawianej ustawy, ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności w następujących przypadkach: gdy poszkodowanym będzie właściciel pojazdu, gdy szkoda dotyczy przewożonego za opłatą mienia (mówimy tu o sytuacji, w której to sprawca przewoził mienie – w szkodzie spowodowanej przez kierującego innym autem wyłączenie nie ma zastosowania), szkody „polegające na utracie gotówki, biżuterii, papierów wartościowych, wszelkiego rodzaju dokumentów oraz zbiorów filatelistycznych, numizmatycznych i podobnych” (cytat z tekstu ustawy), oraz wynikające z zanieczyszczenia środowiska.
Aby odszkodowanie z OC zostało wypłacone muszą zostać wyjaśnione następujące kwestie:
1) Czy sprawca zdarzenia jest za nie faktycznie odpowiedzialny – dokumentem to potwierdzającym może być oświadczenie sprawcy, notatka policyjna lub wyrok sądu.
2) Czy kierujący pojazdem miał w chwili zdarzenia uprawnienia do prowadzenia go – tutaj potrzebna będzie kopia prawa jazdy kierującego.
3) Czy pojazd miał ważne badania techniczne – można to sprawdzić w dowodzie rejestracyjnym.
4) Oświadczenia właściciela pojazdu, że dobrowolnie użyczył go kierującemu w chwili zdarzenia. Oświadczenie takie nie będzie potrzebne, jeśli właściciel auta i kierujący to ta sama osoba.
Proces likwidacji jest zbyt złożony, aby wyczerpać temat w artykule o ograniczonej objętości, mam jednak nadzieję, że udało mi się zawrzeć w nim informacje najbardziej istotne z punktu widzenia zarówno poszkodowanego, jak i sprawcy. Osoby zainteresowane pogłębieniem wiedzy odsyłam do teksu ustawy.
